San Blas, het paradijs op aarde?

San Blas bestaat uit verschillende, kleine eilandjes die stuk voor stuk als Het Paradijs omschreven kunnen worden. De geheugenkaart van mijn camera staat vol met oogverblindende foto´s die vaak niet eens de werkelijk weergeven. De meeste eilanden zijn onbewoond, maar ze vallen allemaal binnen het territorium van de Cuna´s, een groep mensen die anno 2013 nog steeds primitief leven. Op dag 2 gaan we naar een van deze eilanden om kennis te maken met hun cultuur en om de laatste inkopen voor de bootreis te doen. 

Zodra we op het eiland komen, komt de geur van zeewater, rotte vis en afval ons tegemoet. Hoe primitief de Cuna´s ook leven, echt zuinig op hun omgeving zijn ze niet. We lopen het dorpje in dat vooral bestaat uit hutjes gemaakt van palmbladeren. Kinderen spelen op de kade en de vrouwen zitten voor hun hut en maken tafellakens of armbanden die ze aan ons kunnen verkopen. En de mannen? Over het algemeen is de Cuna man erg druk met het nuttigen van alcoholische versnaperingen en het thuisbrengen van zijn dronken drinkmaatje, mits hij zelf nog wel de weg naar huis weet. De Cuna´s leven van de verkoop van kokosnoten, vis en brood. Op een aantal eilanden woont een familie gedurende drie maanden om het eiland te verzorgen. Daarna worden ze afgewisseld door een andere familie en keert de rest terug naar het centrale eiland om daar de rest van het jaar niets te hoeven doen.

Twee Duitse meiden kijken geschokt naar een kleurige wandschildering. Midden in de tekening pronkt een groot hakenkruis. Dit teken komt ook terug in de kleding en de armbanden van de Cuna´s. Als ik aan een van hen vraag wat het voor hen betekent, zegt hij dat het symbool staat voor de vrijheid, iets waar ze lang voor hebben moeten vechten. De Duitsers snappen niet dat ze zelfs op deze afgelegen plek geconfronteerd worden met hun geschiedenis, al vraag ik mij af of de Cuna´s de werkelijke betekenis van het hakenkruis weten, aangezien de meesten nog nooit van Duitsland gehoord hebben. Het hakenkruis is niet het enige bekende. Gedurende mijn reis heb ik gemerkt dat er twee producten overal te verkrijgen zijn, ook op een primitief eiland genaamd Sa Blas: Coca Cola en Crocs. Nou is een verfrissende cola van tijd tot tijd best lekker, maar ik snap niet dat die achterlijke, veel te brede crocs overal ter wereld te verkrijgen zijn. Ineens begrijp ik de Cuna man veel beter. Het dragen van crocs in de kroeg (dit is een grote hut zonder lichtinval) in combinatie met het feit dat je de hele dag niks te doen hebt, zou ik voor mij ook een goede reden zijn om een diehard alcoholist te worden.

Als we verder het dorpje inlopen, zien we een groep vrouwen bananen schillen en op de achtergrond horen we een man onafgebroken zingen, of eigenlijk begint het steeds meer op lallen te lijken. Een van de vrouwen legt uit dat het een Chicha-feest is. Een van de meisjes in het dorp is 15 geworden en mag haar man kiezen Dit feest duurt ongeveer een week en in de praktijk komt het erop neer dan de mannen nog meer drinken dan normaal.

Een uur later zijn we terug op de boot en legt de kapitein uit dat de Cuna-cultuur verloren gaat. Sinds de komst van de toeristen zijn hun normen en waarde versoepeld en kan je duidelijk de schade zien die het kapitalisme aanricht. We kijken de kapitein zwijgend aan en doen vervolgens wat alle andere toeristen ook doen. We halen onze schouders op, springen het blauwe water in en zwemmen naar het dichtstbijzijnde eiland. Binnen 5 minuten zijn we alles alweer vergeten.